ADVERTISEMENT
Mojok
KIRIM ARTIKEL
  • Esai
  • Liputan
    • Jogja Bawah Tanah
    • Aktual
    • Kampus
    • Sosok
    • Kuliner
    • Mendalam
    • Ragam
    • Catatan
  • Kilas
  • Otomojok
  • Konter
  • Malam Jumat
  • Movi
  • Terminal
Tidak Ada Hasil
Lihat Semua Hasil
  • Esai
  • Liputan
    • Jogja Bawah Tanah
    • Aktual
    • Kampus
    • Sosok
    • Kuliner
    • Mendalam
    • Ragam
    • Catatan
  • Kilas
  • Otomojok
  • Konter
  • Malam Jumat
  • Movi
  • Terminal
Tidak Ada Hasil
Lihat Semua Hasil
Logo Mojok
Kirim Artikel
Tidak Ada Hasil
Lihat Semua Hasil
  • Esai
  • Liputan
  • Kilas
  • Otomojok
  • Konter
  • Malam Jumat
  • Movi
  • Terminal
Beranda Corak Rerasan

Rabi karo Wong Banten: Ujarku Sunda, Jebule Jawa

Aprilia Kumala oleh Aprilia Kumala
24 Oktober 2020
0
A A
Rabi karo Wong Banten- Ujarku Sunda, Jebule Jawa MOJOK.CO

Rabi karo Wong Banten- Ujarku Sunda, Jebule Jawa MOJOK.CO

Bagikan ke WhatsAppBagikan ke TwitterBagikan ke Facebook

MOJOK.CO – Nek ora rabi karo wong Cilegon, yakin, nyong ora bakal ngerti ana sing jenenge basa Jawa dialek Banten utawa basa Jawa Serang.

Ujare nyong, wong-wong nang Provinsi Banten kabeh pada ngomong nganggo basa Sunda. Tapi ya, jenenge bae wong minim pengetahuan, tebakane nyong kleru.

Nang Banten, ana rong basa sing dienggo: basa Sunda karo basa Jawa Serang. Bojoku, asli Cilegon, nek ngomong sehari-hari ya nganggo basa Jawa, pada karo nyong, tapi basa Jawa-ne basa Jawa Serang sing nggawe nyong mikir ping telung ewu disit nggo mencerna.

Kepriwe ora? Nang Cilegon (karo Serang), dialeke wis beda banget karo dialek sing umum nang Jawa Tengah lan Jogja. Sekilas, kayane tah mirip karo dialek asliku nang Cilacap, yaiku dialek Ngapak utawa Banyumasan. Tapi, mbasa dirungokna maning, jebul beda. Mirip logat Cirebonan.

Nek nang Jawa Tengah tembung-tembung sing ditulis “a” diwaca “o” (misale: pira diwaca piro) lan nang Banyumasan tetep diwaca “a” (tetep pira), nang Cilegon beda maning aturane. Huruf “a” nang akhir diwaca “e” (misale: pire). Huruf “e” wunine kayak huruf “e” nang tembung “tempat” utawa “teratai”. Pas nyong cerita ming kanca, deweke malah takon, “Lah, kayak basa Melayu, dong? Kayak Upin Ipin?”

Hmmm. Nek dipikir-pikir, bener juga. Kayak nang Upin-Ipin, tapi Upin-Ipine lagi ngomong basa Jawa nganggo dialek mirip Banyumasan dicampur Cirebonan. Wis kebayang urung? Kule Upin, iki Ipin!

Kepriwe ceritane, sih, deneng Serang karo Cilegon nang Banten malah bisa-bisa nganggo basa Jawa?

Nang duwur, nyong sempet nyebut-nyebut dialek Cirebonan. Jebul, nang jaman biyen, Cirebon karo Banten genah ana hubungane. Maulana Hasanuddin, putera Sunan Gunung Jati Sultan Cirebon Kedua mbiyen tau ngalahna Banten.

Konon, asale Kerajaan Banten ya sekang gabungan Cirebon karo Demak nang pesisir lor Pajajaran. Mulane, basa Jawa karo basa Cirebon akhire campur karo basa Sunda setempat lan basa Betawi sekang daerah sekitare: dadine basa Jawa Serang.

Pada karo basa daerah sing liyane, ana loro tingkatan basa Jawa Serang: kasar lan alus (bebasan). Mirip karo basa Jawa, kata “ora” (diwaca “ore”) duwe versi alus, yaitu “boten”.

Sayange, basa Jawa dialek Banten dianggep dialek kuno. Ora akeh wong-wong enom sing rajin nganggo basa kiye sehari-hari. Sebage pendatang nang Cilegon, nyong gur tau krungu wong-wong sepuh sing ngomong nganggo basa Jawa Serang. Sing enom ya ana, tapi ora akeh.

Perlu diakoni, fenomena basa daerah jarang dienggo generasi enom ana nang pirang-pirang daerah, ora nang Serang utawa Cilegon thok. Basa kuwe identitas. Bisa bae, wong-wong kiye lagi pengen duwe persona “kekinian” sing jelas ora bakal cocok nek ijik-ijik deweke ngomong nganggo basa daerah. “Bisa-bisa diguyu,” pikire.

Pikiran kayak kuwe kleru. Tapi, nek dirunut maning, nyatane ya ana bae wong-wong sing duwe sikap “rese” stadium sejuta. Saben ana sing ngomong nganggo basa Jawa, mesthi diguyu. Ora ming sing wis ngomong, sing isih meneng-meneng bae be cokan diganggu. Biasane, ditakoni sit alon-alon, “Heh, kowe sekang Cilacap, ya?”. Njur lanjut ditakoni, “Bisa ngomong Ngapak, dong?”

“Ya, bisa.”

“Jal ngomong ‘Nyong kencot.’”

“Nyong kencot.”

“HAHAHAHA! LUCU BANGET HAHAHAHA.”

Nek pola nang duwur kedadean bae, apa ya wong-wong dadi nyaman menonjolkan logat karo dialeke dewek-dewek? Emange kenangapa nek ana wong ngomong basa Jawa sing medhok utawa logate lucu, misale Banyumasan, Cirebonan, utawa Serang? Ora bisa nek ora diguyu apa ya?

Basa Jawa Serang nggawe nyong mikir disit sebelum ngerti artine, tapi nyong ngerti kepriwe rasane dadi penutur asli basa daerah. Dadi, seasing-asinge dialek kiye nang kupinge nyong, nyong, sebage pendatang anyar, ora bakal “balas dendam” dengan ngguyuni bojone nyong saben deweke lagi ngomong nganggo basa Jawa Serang. Selain demi mendukung pelestarian basa Jawa Serang, nyong juga ora bakal ngguyuni bojone nyong ya merga bojone nyong kuwe lagi ngomong Jawa Serang karo bapak ibune.

Ya masa nyong dikon ngguyuni mertuane nyong juga? Dadi mantu be urung setahun wis kakehan gaya….

MONGGO KULO ATURI MAOS Nalika Tayangan TV Melu Nyuntik Mati Profesi Dukun Bayi lan seratan sanesipun ing rubrik RERASAN.

Terakhir diperbarui pada 24 Oktober 2020 oleh

Tags: bahasa jawabantenbanyumasanjawangapakrabiSunda
Iklan
Aprilia Kumala

Aprilia Kumala

Penulis lepas. Pemain tebak-tebakan. Tinggal di Cilegon, jiwa Banyumasan.

Artikel Terkait

Tinggalkan Serang Banten untuk tinggal di Rembang yang miskin MOJOK.CO
Ragam

Nekat Lepas Gaji Besar Serang Banten Pindah ke Kota Miskin, UMR-nya Miris tapi Nemu Kedamaian yang Tak Ditemui di Serang

4 Juni 2025
Irfan Afifi: Kalau Tidak Ada Tanda Maju, Mengapa Indonesia Tidak Pilih Mundur Saja?
Movi

Irfan Afifi: Kalau Tidak Ada Tanda Maju, Mengapa Indonesia Tidak Pilih Mundur Saja?

26 Maret 2025
jawa, orang jawa, orde baru.MOJOK.CO
Ragam

Program Pemerintah Kolonial Belanda dan Orde Baru Jadi Penyebab Orang Jawa Ada di Mana-mana

6 Februari 2025
kaum ngapak
Ragam

Orang Ngapak Melawan Rasisnya Warga Jakarta: ‘Bukan Dielek Ndeso, Aneh, Keras, Apalagi Bahasa Alien’

17 Januari 2025
Muat Lebih Banyak
Tinggalkan Komentar

Terpopuler Sepekan

Bus Eka lebih baik ketimbang bus Sugeng Rahayu. MOJOK.CO

Sama-sama Bus Patas dengan Harga Ekonomis, tapi Bus Eka Lebih Menjamin Keselamatan Saya dibandingkan Sugeng Rahayu

10 Juni 2025
Pertama kali naik kereta api (KA) ekonomi setalah bertahun-tahun naik bus ekonomi. Rasanya seperti mimpi meski tak pernah pakai KAI Access MOJOK.CO

Orang Desa Pertama Kali Naik Kereta Api Ekonomi: Banyak Gaya karena Bosan Naik Bus Ekonomi, Berujung Nelangsa Beli Nasgor di KAI

11 Juni 2025
Mahasiswa gap year kuliah di Unila. MOJOK.CO

Ditolak Kampus Bergengsi padahal Dulu Jadi Siswa Terpintar hingga Malu Melamar Kerja karena Ijazah SMA, Kini Pilih Kerja Sesuai Passion

11 Juni 2025
Bus Harapan Jaya Surabaya Jawa Timuran hanya untuk orang-orang tangguh MOJOK.CO

Bus Harapan Jaya Jawa Timuran Busnya Orang-orang Tak Punya Pilihan: Jauh dari Kemewahan, “Menyiksa” Sepanjang Perjalanan

10 Juni 2025
down for life, kalatidha.MOJOK.CO

Kalatidha: “Syair Macapat” dalam Kemasan Musik Cadas, Album Baru sekaligus Penanda Perjalanan Spiritual Down For Life

11 Juni 2025

AmsiNews

Newsletter Mojok

* indicates required

  • Tentang
  • Kru Mojok
  • Cara Kirim Artikel
  • Disclaimer
  • Kontak
  • Kerja Sama
  • Pedoman Media Siber
  • Kebijakan Privasi
  • Laporan Transparansi
Trust Worthy News Mojok  DMCA.com Protection Status

© 2025 PT Narasi Akal Jenaka. All Rights Reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Tidak Ada Hasil
Lihat Semua Hasil
  • Esai
  • Liputan
    • Jogja Bawah Tanah
    • Aktual
    • Kampus
    • Sosok
    • Kuliner
    • Mendalam
    • Ragam
    • Catatan
  • Kilas
  • Otomojok
  • Konter
  • Malam Jumat
  • Movi
  • Terminal Mojok
  • Mau Kirim Artikel?

© 2025 PT Narasi Akal Jenaka. All Rights Reserved.